Διευκόλυνση «Συνδέοντας την Ευρώπη»/Connecting Europe Facility (ΔΣΕ/CEF)
Γενικά
Οι δράσεις των Διευρωπαϊκών Δικτύων (ΔΕΔ) συμβάλλουν στη δημιουργία και την ανάπτυξη έργων υποδομής, που υπάγονται στους τομείς των Μεταφορών, της Ενέργειας και των Τηλεπικοινωνιών και αποσκοπούν στην προώθηση της διασύνδεσης και της διαλειτουργικότητας των εθνικών δικτύων, καθώς και της πρόσβασης σε αυτά τα δίκτυα και στην ανάγκη να συνδεθούν οι νησιωτικές, οι μεσόγειες και οι περιφερειακές περιοχές με τις κεντρικές περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στα πλαίσια της αναθεώρησης των ΔΕΔ θεσπίστηκε η σύσταση της Διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη»/Connecting Europe Facility (ΔΣΕ/CEF), όπου καθορίζονται οι όροι, οι μέθοδοι και οι διαδικασίες παροχής δημοσιονομικής ενίσχυσης για τα ΔΕΔ, ώστε να υποστηρίζονται έργα υποδομών κοινού ενδιαφέροντος στους τομείς των Μεταφορών, της Ενέργειας και των Τηλεπικοινωνιών, καθώς και να αξιοποιούνται οι δυνητικές συνέργειες μεταξύ αυτών των τομέων.
Στόχοι
Με τη ΔΣΕ/CEF στηρίζεται η υλοποίηση Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος/ Projects of Common Interest (ΕΚΕ/PCI), που στοχεύουν στην ανάπτυξη και κατασκευή νέων ή στην αναβάθμιση υφιστάμενων υποδομών και υπηρεσιών στους τρεις τομείς. Οι γενικοί στόχοι αφορούν σε:
• συμβολή στην έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, σύμφωνα με τη Στρατηγική “Ευρώπη 2020”, αναπτύσσοντας μοντέρνα και υψηλής απόδοσης Διευρωπαϊκά Δίκτυα τα οποία λαμβάνουν υπόψη τις μελλοντικές κυκλοφοριακές ροές, ωφελώντας κατά συνέπεια ολόκληρη την Ευρώπη σε σχέση με την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας στην παγκόσμια αγορά και οικονομία, την κοινωνική και περιφερειακή συνοχή στην εσωτερική αγορά και τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος ευνοϊκότερου για δημόσιες ή ιδιωτικές επενδύσεις ή συμπράξεις δημόσιων – ιδιωτικών επενδύσεων, μέσω ενός συνδυασμού χρηματοδοτικών εργαλείων.
• επίτευξη βιώσιμων αναπτυξιακών στόχων, που περιλαμβάνουν τη μείωση το ελάχιστο κατά 20% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης κατά 20%, καθώς και την αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κατά 20% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 και μέχρι το 2020, συνεισφέροντας με αυτό τον τρόπο στους μεσοπρόθεσμους και μακροχρόνιους στόχους της Ένωσης για απεξάρτηση από τον άνθρακα και διασφαλίζοντας παράλληλα μεγαλύτερη αλληλεγγύη μεταξύ των Κρατών-Μελών.
Προϋπολογισμός
Το χρηματοδοτικό κονδύλι, που διαχειρίζεται η ΔΣΕ/CEF για την περίοδο 2014 - 2020 ανέρχεται σε €33.242.259.000, τα οποία κατανέμονται ανά τομέα ως εξής:
• Μεταφορές: €26.250.582.000 εκ των οποίων τα €11.305.500.000 θα μεταφερθούν από το Ταμείο Συνοχής για τη χρηματοδότηση αποκλειστικά έργων μεταφορικών υποδομών στα Κ-Μ που είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση από το Ταμείο.
• Ενέργεια: €5.850.075.000
• Τηλεπικοινωνίες: €1.141.602.000
Αρμόδια Όργανα
Η ΔΣΕ/CEF τελεί υπό την κεντρική διαχείριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την υποστήριξη εκτελεστικού οργανισμού (Innovation & Networks Executive Agency-ΙΝΕΑ).
Στην Ελλάδα τον συντονισμό όλων των διαδικασιών και των δράσεων, που χρηματοδοτούνται από τη ΔΣΕ/CEF, έχει η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού της Εφαρμογής των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΕΥΣΕ), που υπάγεται στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Επενδύσεων–ΕΣΠΑ του Υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων, σε συνεργασία με τις αρμόδιες Γενικές Γραμματείες του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων (ΥΠΟΜΕΔΙ) και του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ).
Χρήσιμες Συνδέσεις
Επισημαίνονται τα ακόλουθα:
- Η χρηματοδοτική συνδρομή της Ένωσης καλύπτει τις επιλέξιμες δαπάνες που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο υλοποίησης μιας δράσης, όπως προβλέπεται στο άρθρο 125(1)(b) του Kανονισμού (EU, Euratom) 2018/1046.
- Τα ποσοστά χρηματοδότησης των μελετών, σύμφωνα με τον Κανονισμό 1316/2013 για το CEF, διαμορφώνονται ως εξής:
o Για τον Γενικό Φάκελο (General Envelope): σύμφωνα με το άρθρο 10(2) του ανωτέρω κανονισμού CEF, το ποσοστό της χρηματοδοτικής συνδρομής της Ένωσης δεν υπερβαίνει το 50% των επιλέξιμων δαπανών.
o Για τον Φάκελο Συνοχής (Cohesion Envelope): σύμφωνα με το άρθρο 11(5) του ίδιου κανονισμού, το μέγιστο ποσοστό χρηματοδότησης είναι το 85% των επιλέξιμων δαπανών.
- Ωριμότητα προτάσεων:
Αφορά στην κατάσταση προετοιμασίας της προτεινόμενης δράσης και στην ετοιμότητα έναρξης της υλοποίησης των προτεινόμενων δραστηριοτήτων. Αυτό θα καθοριστεί από το βαθμό δημοσιονομικής ωριμότητας και ολοκλήρωσης των προπαρασκευαστικών βημάτων, καθώς και από τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την έναρξη της προτεινόμενης δράσης.
Οι προτεινόμενες δράσεις που έχουν λάβει πολιτικές δεσμεύσεις, έχουν ολοκληρώσει ορισμένες διοικητικές διαδικασίες και δεσμευμένους οικονομικούς πόρους, καθώς και οι προτεινόμενες δράσεις που περιλαμβάνουν τα τελικά βήματα υλοποίησης, μπορούν να θεωρηθούν ότι αποδεικνύουν ισχυρή ωριμότητα. Η ωριμότητα θα αποδεικνύεται επίσης από τη χαμηλή αβεβαιότητα/κινδύνους σχετικά με την έναρξη της δράσης. Ειδικότερα, θα αξιολογηθεί η ωριμότητα της δράσης στην ανάπτυξη του έργου.
Οι προτεινόμενες δράσεις θα πρέπει να είναι έτοιμες να ξεκινήσουν το αργότερο εντός εννέα μηνών από την καταληκτική προθεσμία της πρόσκλησης και να ολοκληρωθούν το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024.
Προτεραιότητα θα δοθεί σε μελέτες που θα οδηγήσουν σε έναρξη εργασιών των σχετικών έργων μεταξύ 2021 και 2024. Μελέτες που θα οδηγήσουν σε έναρξη εργασιών μετά το 2024, είναι επιλέξιμες αλλά θα έχουν μικρότερη προτεραιότητα.
Σύμφωνα με τον Ν. 4314/2014 «Για τη διαχείριση, τον έλεγχο και την εφαρμογή αναπτυξιακών παρεμβάσεων για την προγραμματική περίοδο 2014 – 2020», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει:
- Η «Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού της Εφαρμογής» (ΕΥΣΕ) έχει τις αρμοδιότητες του προγραμματισμού, της αξιολόγησης, καθώς και της παρακολούθησης και του συντονισμού της εφαρμογής του Μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» στους τομείς Μεταφορών, Ενέργειας και Τηλεπικοινωνιών.
- Οι αρμοδιότητες προαξιολόγησης, παρακολούθησης και διαχείρισης των έργων/ δράσεων στους ανωτέρω τομείς ασκούνται από τις κατά περίπτωση αρμόδιες Ειδικές Υπηρεσίες Διαχείρισης (ΕΥΔ).
- Η «Ειδική Υπηρεσία Αρχή Πιστοποίησης και Εξακρίβωσης Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων» ασκεί καθήκοντα της αρχής Πιστοποίησης.
