Διάδρομος Orient/East-Med (ΟΕΜ)
Γενικά
Οι Διάδρομοι του Κεντρικού Δικτύου είναι ένα μέσο για να διευκολυνθεί η συντονισμένη υλοποίηση του κεντρικού δικτύου. Για την αποδοτική αξιοποίηση των πόρων στις συνδυασμένες μεταφορές, που συμβάλλουν στη συνοχή μέσω βελτιωμένης εδαφικής συνεργασίας, οι Διάδρομοι επικεντρώνονται σε:
• ενοποίηση των μέσων μεταφοράς
• διαλειτουργικότητα
• συντονισμένη ανάπτυξη υποδομών, ιδίως σε διασυνοριακά τμήματα και σε σημεία συμφόρησης
Κάθε διάδρομος περιλαμβάνει όλα τα μέσα μεταφοράς (οδικές, σιδηροδρομικές, εσωτερικές πλωτές, θαλάσσιες και αεροπορικές μεταφορές) και ιδίως κόμβους σύνδεσης μεταξύ των διαφόρων μέσων. Κατά μήκος τους αναπτύσσονται συστήματα διαχείρισης της κυκλοφορίας και προωθείται η χρήση βιώσιμων εμπορευματικών μεταφορών, η καινοτομία και οι νέες τεχνολογίες.
Στο πλαίσιο αυτό έχουν ορισθεί εννέα (9) Διάδρομοι.
Λειτουργία των Διαδρόμων
Για να διευκολυνθεί η συντονισμένη υλοποίηση των Διαδρόμων, ορίζονται τα παρακάτω όργανα – διαδικασίες:
• Ευρωπαίος Συντονιστής: Ορίζεται ένας για κάθε Διάδρομο και ενεργεί εξ ονόματος της Επιτροπής.
• Forum Διαδρόμων και Ομάδες Εργασίας: Το Forum αποτελεί τον πυρήνα των Διαδρόμων, είναι συμβουλευτικό όργανο, υπό την προεδρία του Ευρωπαίου Συντονιστή και σε αυτό συμμετέχουν τα οικεία Κ-Μ και άλλα επιλεγμένα μέλη, που εκπροσωπούν π.χ. περιφέρειες, διαχειριστές υποδομών, φορείς εκμετάλλευσης κλπ. Ο Συντονιστής, από κοινού με τα οικεία Κ-Μ, μπορεί να συστήσει Ομάδες Εργασίας, για την επίλυση επιμέρους τεχνικών θεμάτων.
• Πρόγραμμα Εργασιών: Ο κανονισμός για τα ΔΕΔ-Μ προέβλεπε ότι, εντός ενός έτους από την έναρξη ισχύος του, πρέπει για κάθε Διάδρομο να καταρτισθεί Πρόγραμμα εργασιών. Σ' αυτό εξετάζεται η υφιστάμενη κατάσταση, προσδιορίζονται τα συναφή μέρη, τα σημεία συμφόρησης και τα προβλήματα διαλειτουργικότητας. Στη συνέχεια καθορίζονται οι δράσεις, που πρέπει να αναληφθούν, το χρονοδιάγραμμά τους και οι απαιτούμενοι χρηματοδοτικοί πόροι.
Το 1ο Πρόγραμμα Εργασιών (1ο Work Plan) καταρτίστηκε το 2015 μετά από διαβούλευση με το Forum του Διαδρόμου. Το Αναθεωρημένο Πρόγραμμα Εργασιών, που είναι σε ισχύ ( 4o Work Plan), δημοσιεύτηκε τον Μάϊο του 2020.
• Οριζόντιοι Συντονιστές: Σύμφωνα με τον Κανονισμό ορίζονται δύο Οριζόντιοι Συντονιστές, που ασχολούνται με την υλοποίηση των θαλασσίων αρτηριών και το σύστημα ERTMS.
Διάδρομος Orient/East-Med
Από τους εννέα (9) Διαδρόμους, που έχουν ορισθεί στους Κανονισμούς, η Ελλάδα συμμετέχει στο Διάδρομο Orient/East-Med ο οποίος ξεκινάει από τη Γερμανία (Βρέμη, Αμβούργο, Ροστόκ) και καταλήγει στην Κύπρο (Λεμεσός, Λευκωσία) μέσω Τσεχίας, Σλοβακίας, Ουγγαρίας, Ρουμανίας, Βουλγαρίας και Ελλάδας.
Συνδέει την Κεντρική Ευρώπη με τη Βόρεια θάλασσα, τη Βαλτική, τη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα. Ενσωματώνει, από τα ΔΕΔ-Μ 2007-2013, τα έργα Προτεραιότητας Νο 7 και Νο 22, τον διάδρομο ERTMS E και τον Διάδρομο Εμπορευματικών Μεταφορών Νο 7. Επί της ελληνικής επικράτειας ο διάδρομος περιελάμβανε τον διατροπικό άξονα Ηγουμενίτσα/ Πάτρα - Αθήνα / Πειραιάς - Θεσσαλονίκη - Ελληνοβουλγαρικά σύνορα.
Στην ενδιάμεση επανεξέταση του ΔΣΕ CEF το έτος 2017, με τις στοχευμένες παρεμβάσεις των Ελληνικών Αρχών, προστέθηκαν επί της ελληνικής επικράτειας στον Διάδρομο, τα τμήματα "Τουρκική μεθόριος- Αλεξανδρούπολη, Καβάλα-Θεσσαλονίκη- Ιωάννινα- Κακαβιά/ Ηγουμενίτσα" και "Βόρεια Μακεδονία- Θεσσαλονίκη".
Για περισσότερες πληροφορίες δείτε εδώ: ( https://transport.ec.europa.eu/transport-themes/infrastructure-and-investment/trans-european-transport-network-ten-t/orient-east-med-corridor_en ).
Από την 1η Ιουλίου 2014 ο κος Mathieu Grosch ασκεί χρέη Ευρωπαίου Συντονιστή και είναι σε εξέλιξη οι εργασίες του Forum για την κατάρτιση του Προγράμματος Εργασίας.
Έχουν πραγματοποιηθεί δεκαεπτά (17) Forum για την κατάρτιση/ αναθεώρηση του Προγράμματος Εργασίας (Work Plan) είτε στις Βρυξέλλες, είτε διαδικτυακά λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού. Οι Διάδρομοι θα αναθεωρηθούν με την τροποποίηση του Κανονισμού (Ε.Ε) αριθ.1315/2013.
Στην παρούσα φάση είναι σε ισχύ η 4η Έκδοση του Προγράμματος Εργασιών του Διαδρόμου ΟΕΜ.
