ΜΣΕ CEF2

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ «ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ» 2021-2027 (CONNECTING EUROPE FACILITY - CEF 2)/ ΜΣΕ CEF2

Γενικά

Οι δράσεις των Διευρωπαϊκών Δικτύων (ΔΕΔ) συμβάλλουν στη δημιουργία και την ανάπτυξη έργων υποδομής, που υπάγονται στους τομείς των Μεταφορών, της Ενέργειας και των τηλεπικοινωνιών και αποσκοπούν στην προώθηση της διασύνδεσης και της διαλειτουργικότητας των εθνικών δικτύων, καθώς και της πρόσβασης σε αυτά τα δίκτυα και στην ανάγκη να συνδεθούν οι νησιωτικές, οι μεσόγειες και οι περιφερειακές περιοχές με τις κεντρικές περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στα πλαίσια της αναθεώρησης των ΔΕΔ θεσπίστηκε η σύσταση της Διευκόλυνσης «Συνδέοντας την Ευρώπη»/Connecting Europe Facility (ΔΣΕ/CEF), συνέχεια της οποίας αποτελεί ο θεσμοθετημένος Μηχανισμός «ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ» 2021-2027 (CONNECTING EUROPE FACILITY – ΜΣΕ/CEF 2) για την περίοδο του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου («ΠΔΠ») 2021-2027, όπου στον οποίο καθορίζονται οι όροι, οι μέθοδοι και οι διαδικασίες παροχής δημοσιονομικής ενίσχυσης για τα ΔΕΔ, ώστε να υποστηρίζονται έργα υποδομών κοινού ενδιαφέροντος στους τομείς των Μεταφορών, της Ενέργειας και του Ψηφιακού Τομέα, καθώς και να αξιοποιούνται οι δυνητικές συνέργειες και η συμπληρωματικότητα μεταξύ αυτών των τομέων.

Στόχοι

Με το ΜΣΕ/CEF2  στηρίζεται η υλοποίηση Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος/ Projects of Common Interest (ΕΚΕ/PCI), που στοχεύουν στην κατασκευή, την ανάπτυξη, τον εκσυγχρονισμό και την ολοκλήρωση των διευρωπαϊκών δικτύων στον τομέα των μεταφορών, τον τομέα της ενέργειας και τον ψηφιακό τομέα και την διευκόλυνση της διασυνοριακής συνεργασίας στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, λαμβάνοντας υπόψη τις μακροπρόθεσμες δεσμεύσεις για απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και τους στόχους να αυξηθεί η ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα· η έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη· η εδαφική, κοινωνική και οικονομική συνοχή· και η πρόσβαση στην εσωτερική αγορά και την ολοκλήρωσή της, με έμφαση στη διευκόλυνση των συνεργειών μεταξύ των τομέων.

Οι συγκεκριμένοι στόχοι του CEF 2 είναι:

α)  στον τομέα των μεταφορών:

1. η συμβολή στην ανάπτυξη έργων κοινού ενδιαφέροντος που αφορούν αποτελεσματικά, διασυνδεδεμένα και πολυτροπικά δίκτυα και υποδομές για έξυπνη, διαλειτουργική, βιώσιμη, χωρίς αποκλεισμούς, προσιτή και ασφαλή κινητικότητα, σύμφωνα με τους στόχους του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1315/2013, και
2. η προσαρμογή τμημάτων του ΔΕΔ-Μ για τη διπλή χρήση των υποδομών μεταφορών με στόχο τη βελτίωση τόσο της μη στρατιωτικής, όσο και της στρατιωτικής κινητικότητας,

β)  στον τομέα της ενέργειας:

1. η συμβολή στην ανάπτυξη έργων κοινού ενδιαφέροντος που αφορούν την περαιτέρω ενοποίηση μιας αποδοτικής και ανταγωνιστικής εσωτερικής αγοράς ενέργειας και τη διαλειτουργικότητα των δικτύων σε διασυνοριακό και δια-τομεακό επίπεδο, ώστε να διευκολυνθεί η απαλλαγή της οικονομίας από τις ανθρακούχες εκπομπές, να προωθηθεί η ενεργειακή απόδοση και η ασφάλεια εφοδιασμού, και
2. η διευκόλυνση της διασυνοριακής συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας,

γ)  στον ψηφιακό τομέα: η συμβολή στην ανάπτυξη έργων κοινού ενδιαφέροντος που αφορούν την ανάπτυξη ασφαλών και προστατευμένων δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων 5G, και την πρόσβαση σε αυτά, καθώς και στην αύξηση της ανθεκτικότητας και της χωρητικότητας των ψηφιακών δικτύων κορμού της Ένωσης με τη σύνδεσή τους με γειτονικές χώρες, καθώς και στην ψηφιοποίηση των δικτύων μεταφορών και ενέργειας.

Ο στόχος της Ε.Ε είναι να ενσωματωθούν οι δράσεις για το κλίμα στις τομεακές πολιτικές της και τα ταμεία της με το CEF2 να συνεισφέρει μέσω των δράσεών του το 60% του συνολικού του χρηματοδοτικού κονδυλίου στους στόχους για το κλίμα (Green Deal). Η Επιτροπή έχει αναπτύξει μια μεθοδολογία για να προσδιορίζει τις δαπάνες που αφορούν το κλίμα σε σχέση με τους στόχους που έχουν τεθεί και θα εφαρμοστεί σε όλες τις δράσεις του CEF 2.

Προϋπολογισμός

Το χρηματοδοτικό κονδύλι, που διαχειρίζεται ο ΜΣΕ/CEF2 για την περίοδο 2021 - 2027 ανέρχεται σε €33.710.000.000, τα οποία κατανέμονται ανά τομέα ως εξής:

•  Μεταφορές: €25.807.000.000, εκ των οποίων τα €11.826.000.000 θα μεταφερθούν από το Ταμείο Συνοχής για τη χρηματοδότηση αποκλειστικά έργων μεταφορικών υποδομών στα Κ-Μ που είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση από το Ταμείο.
• Ενέργεια: €5.838.000.000
• Ψηφιακός Τομέας: €2.065.000.000

Επιπλέον στον Κανονισμό 1153/2021 (Άρθρο 4, παρ. 8) του CEF 2, σε ότι αφορά στον  Φάκελο Συνοχής Τομέα Μεταφορών, προβλέπεται:

• Το 30% των πόρων διατίθεται με ανταγωνιστική διαδικασία σε όλα τα Κράτη-Μέλη Συνοχής.
• Το 70% των πόρων είναι διαθέσιμο στα Κράτη-Μέλη Συνοχής έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023, σύμφωνα με την ποσόστωσή τους. Για την Ελλάδα η συνολική ποσόστωση για τον Φάκελο Συνοχής είναι 932Μ€ εκ των οποίων το 70% είναι 652,4Μ€. Από την 1^η Ιανουαρίου 2024, οι πόροι που δεν έχουν ακόμη δεσμευτεί, διατίθενται σε όλα τα Κράτη-Μέλη Συνοχής.

Αρμόδια Όργανα

Ο ΜΣΕ/CEF2  τελεί υπό την κεντρική διαχείριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την υποστήριξη των εκτελεστικών οργανισμών European Climate, Infrastructure and Environment Executive Agency (CΙΝΕΑ) στους τομείς μεταφορών και ενέργειας και European Health and Digital Executive Agency (HADEA) στον ψηφιακό τομέα.
Στην Ελλάδα τον συντονισμό όλων των διαδικασιών και των δράσεων, που χρηματοδοτούνται από το ΜΣΕ/CEF2, έχει η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού του Σχεδιασμού, της Αξιολόγησης και της Εφαρμογής (ΕΥΣΣΑΕ), που υπάγεται στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Επενδύσεων–ΕΣΠΑ του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, σε συνεργασία με τις αρμόδιες Γενικές Γραμματείες του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών (ΥΠ.Υ.ΜΕΤ) και του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ).


Χρήσιμες Συνδέσεις

• European Climate, Infrastructure and Environment Executive Agency (CINEA)
• European Health and Digital Executive Agency (HADEA)
• Innovation & Networks Executive Agency (ΙΝΕΑ)
  
• DG MOVE
  
• DG REGIO

Σύμφωνα με τον Ν. 4314/2014 η διαδικασία υποβολής και υλοποίησης των έργων Ελληνικού ενδιαφέροντος του μηχανισμού CEF 2 διέπεται από τις διατάξεις του ισχύοντος Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου, με αναλογική εφαρμογή, δυνάμει της υπ. αριθμ. 38382 Απόφασης του Υφυπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης με τίτλο: «Σύστημα διαχείρισης και ελέγχου των έργων/δράσεων του μηχανισμού ‘Συνδέοντας την Ευρώπη’» (Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, 1387/Β’/22-04-2019). Ειδικότερα:

• Η «Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού του Σχεδιααμού, της Αξιολόγησης και της Εφαρμογής» (ΕΥΣΣΑΕ) έχει τις αρμοδιότητες του προγραμματισμού, της αξιολόγησης, καθώς και της παρακολούθησης και του συντονισμού της εφαρμογής του Μηχανισμού «Συνδέοντας την Ευρώπη» στους τομείς Μεταφορών, Ενέργειας και τον ψηφιακό τομέα.
• Οι αρμοδιότητες προαξιολόγησης, παρακολούθησης και διαχείρισης των έργων/ δράσεων στους ανωτέρω τομείς ασκούνται από τις κατά περίπτωση αρμόδιες Ειδικές Υπηρεσίες Διαχείρισης (ΕΥΔ).
• Η «Ειδική Υπηρεσία Αρχή Πιστοποίησης και Εξακρίβωσης Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων» ασκεί καθήκοντα της αρχής Πιστοποίησης.